İklim Kanunu’nda çiftçi dışarıda kaldı! Türkiye'nin ilk iklim yasası ve getirdikleri neler?

Türkiye’nin ilk İklim Kanunu 3 Temmuz 2025’te yürürlüğe girdi. Ancak yasa henüz uygulamaya geçmeden tartışmaları da beraberinde getirdi. Bozok Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı ve Ziraat Mühendisi Ayfer Ulusoy, yeni sistemin özellikle küçük üretici için ciddi riskler taşıdığına dikkat çekiyor.

“KARBONUN TİCARETİ YAPILACAKSA, ÇİFTÇİ ORTAK EDİLMELİ”

Ulusoy, “İklim kriziyle mücadele etmek elbette şart ama bu mücadele üreticiyi dışlayarak olmaz” diyerek yasayla birlikte Emisyon Ticareti Sistemi’nin kurulacağını hatırlattı. Ulusoy konuya ilişkin, “ETS dediğiniz sistemde büyük sanayi kuruluşları karbon salım hakkı satın alabilecek. Peki küçük çiftçi ne yapacak? O piyasaya erişemeyecek, dışlanacak. Üstelik bu sistemden elde edilen gelir yine büyük sermayeye dönecek. Bu adil değil” dedi.

“ÇİFTÇİYE ZATEN VERİLMEYEN DESTEK VAR”

Ulusoy, tarım desteklerinin yasal güvence altında olmasına rağmen desteklerin çiftçiye yıllardır eksik ve geç ödendiğini vurgulayarak şu açıklamalarda bulundu:

“Tarım Kanunu destek oranını yüzde 1 olarak belirlemiş. Ama biz yıllardır binde 7’yi geçemedik. Üstelik yeni sistemle üzerimize yeni maliyetler binecek. Bu koşullarda üretici üretimde nasıl kalacak? Yerel planlar masa başında değil, sahadan beslenerek yapılmalı. Kadın üretici, küçük çiftçi, kooperatif temsilcisi bu sürecin parçası olmalı. Yoksa hazırlanan planlar sadece kağıt üzerinde kalır.”

“AİLE ÇİFTLİĞİ KORUNMALI”

Ulusoy konuşmasına şu şekilde devam etti:

"Küçük aile çiftçiliği korunmalı. Emisyon geliri üreticiye dönmeli. Eğitim, danışmanlık, kredi mekanizmaları net olarak tanımlanmalı. Aksi takdirde bu yasa üretimden kopuşu hızlandırır. Doğru uygulanırsa bu yasa fırsat yaratır. Ama şimdiki haliyle üreticiyi yük altında bırakıyor. Biz toprağı terk edersek, ne karbon kalır ne gıda güvenliği."