Ankara Güdül'de "Hımış" tekniğini yaşatan mimari!

Ankara'nın sakin ilçelerinden Güdül, Anadolu'nun geleneksel sivil mimari mirasının önemli örneklerine ev sahipliği yapıyor. İlçenin tarihi dokusunu oluşturan bu evler, malzeme kullanımı, planları ve estetik detaylarıyla dönemin yaşam tarzını ve sosyal yapısını günümüze taşıyor.

MİMARİ KİMLİK: HIMIŞ TEKNİĞİ VE DOĞAL MALZEME

Güdül evlerinin temel yapı malzemesini, bölgenin coğrafyasına uyumlu doğal materyaller oluşturuyor. Yapılar, "hımış" tekniği olarak da bilinen bir yöntemle, yani ahşap karkas arası kerpiç dolguyla inşa edilmiştir.

Taş temeller üzerine oturtulan bu evler, genellikle iki katlı bir düzene sahiptir. Bu planlama, dönemin tarım ve hayvancılığa dayalı ekonomik yapısını doğrudan yansıtır. Zemin katlar; kiler, depo ve özellikle kış aylarında hayvanların barınması (ahır) için kullanılırken, üst katlar ailenin ana yaşam alanı olarak tasarlanmıştır.

SOSYAL YAŞAMIN İPUÇLARI: CUMBALAR VE AVLULAR

Tarihi Güdül evlerinin mimarisi, sadece barınma ihtiyacını değil, aynı zamanda sosyal yaşamın gerekliliklerini de karşılar. Yapıların sokağa bakan cephelerindeki en belirgin unsur olan cumbalı pencereler, hem iç mekana daha fazla ışık girmesini sağlar hem de sokakla görsel bir bağ kurar.

Evlerin iç kısımlarında yer alan avlular ve sokak kapılarının önündeki "taş sedirler" (seki), komşuluk ilişkilerinin ve toplu sosyalleşmenin yaşandığı alanlar olarak öne çıkar. Ayrıca, incelikli ahşap tavan işçilikleri, kapı tokmaklarındaki motifler ve "yüklük" adı verilen ahşap dolap içleri, dönemin estetik anlayışını ve el emeğinin zarafetini gözler önüne serer.

KENTSEL SİT ALANI VE RESTORASYON ÇALIŞMALARI

Güdül'ün bu özgün mimari dokusunun korunması amacıyla, evlerin yoğunlaştığı Yukarı Mahalle, "Kentsel Sit Alanı" olarak ilan edilmiştir. Bu yasal koruma statüsü, yapıların gelecek nesillere aktarılmasını güvence altına almaktadır.

Güdül Belediyesi ve ilgili kurumların yürüttüğü projeler kapsamında, kültürel miras niteliğindeki bazı örnekler aslına uygun olarak restore edilmiştir. Bu evlerden bazıları, "Kültür Evi" olarak yeniden işlevlendirilmiştir. Bu mekanlar, içinde sergilenen etnografik eşyalar, geleneksel kıyafetler ve tarım aletleriyle ziyaretçilere geçmişin yaşam tarzını ve Güdül'ün kültürel belleğini somut bir şekilde deneyimleme fırsatı sunmaktadır.