Mogan Gölü nerede, nasıl gidilir? Özellikleri, faunası ve güncel durumu

Ankara şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Gölbaşı ilçesinde yer alan Mogan Gölü, hem doğal zenginlikleri hem de sunduğu sosyal olanaklarla başkentlilerin nefes aldığı ender alanlardan biri. Set gölü niteliğindeki Mogan, yalnızca bir göl değil, aynı zamanda bir yaşam alanı, kuş cenneti ve doğa tutkunlarının vazgeçilmez adreslerinden biri.

EFSANELERE KONU OLAN İSİM: “MOGAN”

“Mogan” isminin etimolojik kökeni kesin olarak bilinmese de halk arasında anlatılagelen romantik bir efsaneye göre; göl, Monza ve Ganey isimli iki gencin aşkı sonucu oluşmuş. Ailelerinin karşı çıktığı bu aşk nedeniyle ayrı düşen gençler, gölün farklı tepelerine çekilip gözyaşlarıyla bir göl oluşturmuş. Halk da onların isimlerinin baş harflerinden oluşan bu su kütlesine “Mogan” adını vermiş. Efsane, gölün mistik atmosferine ayrı bir anlam katıyor.

JEOLOJİK OLUŞUMUYLA DİKKAT ÇEKİYOR

Mogan Gölü, Sukesen, Başpınar, Gölova ve Yavrucak derelerinin taşıdığı alüvyonlarla zaman içinde bir akarsu vadisinin önünün kapanması sonucu oluşmuş. Tatlı su gölü olma özelliği taşıyan Mogan, kuzey, doğu ve batıdan tepelerle çevrili. Güneyinde ise Gölbaşı Ovası'na doğru genişliyor. 1972 yılında Eymir Gölü ile bağlantısını sağlayan bir regülatör inşa edilerek, yağışlı dönemlerde taşkınların önüne geçilmesi sağlanmış.

GÖLÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ

Yüzölçümü: 6,3 km²
Su Hacmi: 14.000.000 m³
Ortalama Derinlik: 3,5 - 4 metre
Çevre Uzunluğu: 14 km
Boyutlar: 6 km uzunluk, 0,9 km genişlik
Rakım: 1.200 metre
Gölün çevresi yıl boyunca yürüyüşçüleri, bisikletçileri ve doğa fotoğrafçılarını ağırlıyor.

Mogan Gölü, Türkiye'nin önemli sulak alanlarından biri olarak tanımlanıyor. Şimdiye kadar 226 farklı kuş türünün gözlemlendiği alanda, özellikle dikkuyruk ve pasbaş patka gibi türlerin yoğun üreme gösterdiği biliniyor. Bununla birlikte; Bıyıklı Baştankara, Kamış Bülbülü, Saka, Çulhakuşu ve serçeler gibi yerli kuşlar da göl çevresinde sıkça görülüyor. Göl, kuş gözlemcileri için adeta bir açık hava laboratuvarı işlevi görüyor.

SU ALTI DÜNYASINDA DEĞİŞEN DENGELER

Geçmişte turna balığı başta olmak üzere sazan, yayın balığı ve kadife balığı gibi türlerin yaşadığı gölde, son yıllarda yapılan araştırmalar farklı sonuçlar ortaya koyuyor. 2017 yılında yapılan çalışmalarda, istilacı türler olan gümüşi havuz balığı, Pseudorasbora parva ve Atherina boyeri’nin gölde yoğunlaştığı gözlemlendi. Bu türler, ekolojik denge açısından tehdit oluşturuyor.

ENDEMİK BİTKİLER VE ZENGİN FLORA

Mogan Gölü yalnızca hayvan çeşitliliğiyle değil, bitki örtüsüyle de dikkat çekiyor. Göl çevresi sazlık, ıslak çayır, bozkır ve kuru tarım arazileri ile çevrili. Ayrıca, gölün batı kısmındaki Kalındil Burnu ve güney kesimleri, bölgeye özgü endemik bir tür olan Sevgi Çiçeği’ne ev sahipliği yapıyor.

MOGAN’DA NELER YAPILIR?

Ziyaretçilerine dört mevsim boyunca farklı etkinlikler sunan Mogan Gölü, bir doğa parkı olmanın ötesinde bir sosyal yaşam alanı:

Doğa Parkı ve Marina Adası: 650.000 m² üzerine kurulu parkta, piknik alanları, yürüyüş yolları, ahşap kıyı yolu ve marina adası bulunuyor.
Spor Alanları: Tenis kortları, basketbol sahaları, mini futbol sahaları ve koşu parkurlarıyla sportif aktiviteler destekleniyor.
Kuş Gözlem Noktaları: Özellikle kuş gözlemciliği meraklıları için özel alanlar mevcut.
Su Sporları: Küçük tekneler ve kanolar kiralanabiliyor.
Amfitiyatro ve Nikâh Salonu: 3000 kişilik amfitiyatro ve 1000 kişilik nikâh salonu, sosyal ve kültürel etkinlikler için kullanılıyor.
Kafeler ve Restoranlar: Göl kenarında sabah kahvaltısı ya da gün batımı eşliğinde bir akşam yemeği deneyimi sunan çok sayıda işletme mevcut.
Yüzme: Göldeki bazı alanlarda yüzülebiliyor ancak derinliğin değişkenlik gösterdiği yerlerde dikkatli olunması gerekiyor.

ULAŞIM NASIL?

Mogan Gölü’ne ulaşım oldukça kolay. Ankara merkezden özel araçla yaklaşık 30-40 dakika süren yolculukla göle ulaşılabiliyor. EGO'nun 108, 177 ve 182 numaralı otobüsleriyle ya da Gölbaşı dolmuşları ile de göle ulaşmak mümkün. Araçla gelenler için ise otopark alanı mevcut. Girişler kişi başı ücretlidir ve göl 7 gün 24 saat ziyarete açık.

KİRLİLİK ENDİŞESİ, EKOSİSTEM BASKI ALTINDA

Tüm bu güzelliklerin gölgesinde, son zamanlarda dikkat çeken önemli bir sorun da kirlilik. Özellikle gölün batı yakasında biriken plastik atıklar, yosunlar ve kahverengi atıklar, hem göl manzarasını bozuyor hem de kuşlar ve balıklar gibi canlı türlerinin yaşamını tehdit ediyor. Göl kenarında kötü kokulara da neden olan bu kirlilik, vatandaşların ve çevrecilerin tepkisini çekmiş durumda.

Uzmanlar, istilacı balık türleriyle birlikte, evsel atıklar ve kontrolsüz ziyaretçi hareketlerinin gölün ekolojik dengesini zedelediğine dikkat çekiyor. Yetkililere göre, gölün temizliği, biyolojik izleme çalışmaları ve ziyaretçi eğitimi gibi adımlar acil olarak atılmalı.