Ayaş Dutu ve Domatesi dünya sahnesinde! Ayaş'ın sofralarda en çok yer alan yöresel lezzetleri neler?

Ankara’nın tarihi ve doğal güzellikleriyle öne çıkan ilçesi Ayaş, sadece kaplıcaları ve geleneksel mimarisiyle değil, aynı zamanda zengin mutfak kültürüyle de dikkat çekiyor. İlçeye özgü dut, domates, kapama ve tarhana gibi ürünler hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin sofralarında önemli bir yer tutuyor.

AYAŞ DUTU: YÜKSEK RAKIMIN AROMASI

Ayaş’ın kendine özgü mikro ikliminde yetişen Ayaş dutu, ilçenin en bilinen ürünlerinden biri. Yüksek rakım, düşük nem ve verimli toprak yapısı sayesinde bu dut türü:

● Yoğun aroması,
● Belirgin tatlılığı,
● Doğal yetiştirme yöntemleri ile öne çıkıyor.
Kimyasal kullanılmadan üretilen dut, mineral ve vitamin bakımından zenginliğiyle de tercih ediliyor.

Sağlığa Katkıları:

Uzmanlara göre Ayaş dutu ve dut pekmezinin:

● Bağışıklığı güçlendirdiği,
● Kan şekerini dengelemeye yardımcı olduğu,
● Antioksidan etkisiyle cilt sağlığını desteklediği biliniyor.

DUT, TARİHİ EVLER VE EL SANATLARI FESTİVALİ 2025’TE ZENGİN İÇERİKLE GELİYOR

Ayaş’ın geleneksel etkinliklerinden “Dut, Tarihi Evler ve El Sanatları Festivali”, her yıl haziran ayının son haftasında düzenleniyor. İlçenin tanıtımına önemli katkı sağlayan festival bu yıl 27–29 Haziran 2025 tarihleri arasında Kirazdibi Gölet Mevkiinde gerçekleşti.

Konserler, Gösteriler ve Sanat Stantları:

Program kapsamında;

Çocuklara yönelik bilim şovları,
Halk oyunları ve sıra geceleri,
Yerel ürün satış stantları yer alacak.
Festivalin finali ise 29 Haziran Pazar günü Kıraç konseriyle, saat 21.20’de gerçekleşti.

AYAŞ KAPAMASI: YEDİ SAATLİK EMEKLE HAZIRLANAN LEZZET

Ayaş’ın en eski ve en özel yemeklerinden biri olan Ayaş Kapaması, yavaş pişirme tekniğiyle yapılan etli bir ana yemektir. Kuzu eti önce kuyruk yağıyla kavruluyor; ardından soğan, sarımsak, patates ve salça ile harmanlanarak çömleğe alınıyor. Ağzı ekmekle kapatılan çömlek odun ateşinde 7–8 saat pişiriliyor.

Et tamamen yumuşayınca içine pirinç ekleniyor ve çömlek pilavın üzerine ters çevrilerek servis ediliyor. İlçede ayrıca kapalı pide, höşmerim, bazlama ve tarhana çorbası da geleneksel lezzetler arasında yer alıyor.

AYAŞ YAPRAK SARMASI’NA DAİR BİLGİ EKSİKLİĞİ

Ayaş yöresine ait özel bir yaprak sarma tarifine ulaşılamasa da, yakın bölge lezzetlerinden Beypazarı yaprak sarması yörede sıkça tüketiliyor. Kıymalı iç harçla hazırlanan bu sarma, ince asma yapraklarına sarılarak kısık ateşte pişiriliyor. Rivayete göre, sarmanın suyunu bitirmeden tabak kaldırılmazsa Ayaş’a tekrar gelinir.

AYAŞ DOMATESİ: AB TESCİLLİ AROMASIYLA DÜNYA SAHNESİNDE

İlçenin bir diğer önemli ürünü olan Ayaş domatesi, iri yapısı, ince kabuğu ve hafif tuzlu-limonumsu aromasıyla tanınıyor. Yüksek asiditesi ve sulu yapısıyla sofralarda ayrı bir yere sahip olan domates, 2024 yılında Avrupa Birliği Korumalı Menşe Adı (PDO) tescili aldı. Bu sayede hem ürünün adı hem de üretim bölgesine özgü özellikleri uluslararası alanda korunuyor.

TARHANA VE DUT PEKMEZİ: KÖYLERİN DOĞAL SOFRALIK ÜRÜNLERİ

Ayaş’ın köylerinde geleneksel yöntemlerle üretilen acılı köy tarhanası, özellikle Akkaya Köyü’nde doğal malzemelerle hazırlanıyor. Az baharatlı ve keskin aromasıyla bilinen bu tarhana, kış aylarında sofraların vazgeçilmezlerinden.

Yörede yoğun olarak üretilen dut pekmezi ise enerji verici özelliğiyle biliniyor. Cilt ve sindirim sağlığını destekleyen pekmez; kahvaltıda sade, tahinle karıştırılarak, sıcak suya eklenerek veya tatlılarda kullanılabiliyor.

AYAŞ YÖRESEL ÜRÜNLER PAZARI: CUMA GÜNLERİNİN BULUŞMA NOKTASI

Her cuma kurulan Ayaş Yöresel Ürünler Pazarı, doğal üreticilerin buluştuğu bir merkez konumunda. Pazarda:

Dut pekmezi, bazlama ve gözleme, doğal köy ürünleri, yöresel tarhana çeşitleri gibi birçok el yapımı ürün satışa sunuluyor.