Ankara'nın Dünya Mirası listesindeki yapısı Arslanhane Camii
Başkentin güzide mekanlarından olan Arslanhane camii, UNESCO Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Nadide yapılardan olan camii, tarihsel kökeni aydınlatıcı nitelikte görülüyor.
Ankara’nın kalbinde, Ulus Samanpazarı’nda ve Ankara Kalesi’nin güney ucunda yer alan Ahi Şerafettin Camii, bilinen adıyla Arslanhane Camii, Anadolu’nun Orta Çağ dönemi direkli camilerinin en önemli örneklerinden biri olarak tarihe ışık tutuyor. Mimarisi, zengin süslemeleri ve tarihi katmanlarıyla dikkat çeken cami, 2023 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilen beş hipostil camiden biri olma özelliği taşıyor.
Tarihi tam olarak kesinleşmese de minberinde bulunan kitabeden, yapının 1289-1290 yıllarında, Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Mesud döneminde Ahi kardeşler tarafından inşa edildiği anlaşılıyor.
MİMARİ VE SANATSAL ÖZELLİKLERİ
Dikdörtgen planlı caminin dış görünüşü oldukça sade olsa da beden duvarlarında kullanılan moloz taşların arasında Roma ve Bizans dönemine ait devşirme malzemeler dikkat çekiyor. Bu yönüyle cami, farklı uygarlıkların izlerini aynı mekanda buluşturan önemli bir kültür mirası niteliği taşıyor.
Caminin en dikkat çekici unsurlarından biri ise Selçuklu sanatının Anadolu’daki en özgün örneklerinden biri kabul edilen çini mozaik ve alçı süslemeli mukarnas nişli mihrabı olarak biliniyor. Tavan hizasına kadar yükselen bu anıtsal mihrap, ihtişamlı yapısıyla caminin ruhunu yansıtan en özel parçalardan birisi olarak görülüyor.
Caminin doğu, batı ve kuzey cephelerinde üç kapısı bulunuyor. Kuzey cephesindeki giriş, bir taç kapı görünümünde yer alıyor. Bu kapının doğusuna bitişik şekilde yükselen kare kaideli ve tek şerefeli ince minare ise devşirme taşlarla inşa edildiği biliniyor.
UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ’NE GİRDİ
Arslanhane Camii, Anadolu’nun direkli camilerinin korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla yürütülen çalışmalar sonucunda, 2023 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedildi. Bu kapsamda listeye giren diğer camiler, Afyonkarahisar’daki Ulu Cami, Eskişehir’deki Sivrihisar Ulu Cami, Konya’daki Eşrefoğlu Camii ve Kastamonu’daki Mahmut Bey Camii oldu.
UNESCO tescili, Arslanhane Camii’nin yalnızca bir ibadet mekânı değil aynı zamanda Anadolu’daki çok katmanlı tarih ve sanat anlayışının yaşayan bir belgesi olduğunu ortaya koyuyor.