Ankara'nın başkanları! SHP’den CHP’ye, Ankara’dan Türkiye’ye Murat Karayalçın

Türkiye’nin yakın siyasi tarihinde sosyal demokrasi denince akla gelen ilk isimlerden biri olan Murat Karayalçın, hem yerel yönetimlerdeki başarıları hem de parti içindeki etkili rolleriyle dikkat çeken bir siyasetçi olarak öne çıktı.

Türk siyasetinin önemli isimlerinden Murat Karayalçın, uzun yıllara yayılan kamu ve siyaset hayatıyla dikkat çeken bir isim. 1943 yılında Samsun’da doğan Karayalçın, eğitim hayatına Ankara’da başladı. İlk ve orta öğrenimini Mimar Kemal İlkokulu ve Ortaokulu'nda tamamlayan Karayalçın, lise eğitimini Gazi Lisesinde aldı. Ardından, ODTÜ’de İngilizce hazırlık eğitimi gördü ve 1964 yılında girdiği Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat-Maliye Bölümünden 1968 yılında mezun oldu.

Kamu görevine Devlet Planlama Teşkilatında başlayan Karayalçın, burada uzman yardımcılığı ve uzmanlık yaptı. Daha sonra İngiltere’de kalkınma ekonomisi alanında lisans eğitimi aldı. 1978-1979 yıllarında Köy İşleri Bakanlığında Müsteşar Yardımcısı olarak görev yaptı.

Konut kooperatifçiliği alanında da aktif rol üstlenen Karayalçın, Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliğinin (Kent-Koop) kurucuları arasında yer aldı. 1981-1991 yılları arasında Kent-Koop Genel Başkanlığını yürüttü. Aynı dönemde Uluslararası İskan Konseyi’nde ve Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜRKKENT) bünyesinde çeşitli görevler aldı. 1986’da Dünya Konut Yılı Ödülü’ne layık görüldü. Aynı yıl Nokta Dergisi tarafından “Yılın İşadamı” seçildi. Karayalçın, 1993’te Fransa tarafından verilen Legion d'honneur nişanının da sahibi oldu.

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İLE SİYASİ SIÇRAMA

26 Mart 1989’da yapılan yerel seçimlerde Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) adayı olarak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçilen Karayalçın, bu görevini 1993’e kadar sürdürdü. 1989 seçimlerinde yüzde 44 oy alan Murat Karayalçın en yakın rakibi Doğru Yol Partili Şükrü Sezar Aygen'in oy oranını ikiye katladı. Belediye başkanlığı döneminde kent planlaması ve sosyal konut projeleriyle dikkat çekti. Ankara'da 1994 Yerel Seçimlerinde ise SHP Adayı Korel Göymen yüzde 26 oy oranıyla Refah Partisi adayı Melih Gökçek'in 6 bin oy gerisinde kalarak seçimi kaybetti.

SHP’nin 1993’te yapılan 4. Olağan Kurultayı’nda genel başkan seçilen Karayalçın, aynı yıl 50. Hükümet’te Başbakan Yardımcısı, Devlet Bakanı ve Dışişleri Bakanı olarak kabinede görev aldı. 1995 yılında SHP ile CHP'nin birleşmesi sonrası genel başkanlıktan ayrıldı.

Aynı yıl yapılan genel seçimlerde memleketi Samsun’dan milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi. 1999 yerel seçimlerinde tekrar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday oldu, ancak seçimi kazanamadı. Aynı yıl CHP genel başkanlığına adaylığını koydu ancak başarılı olamadı ve partiden istifa etti.

ÖNCE YENİ PARTİ KURDU ARDINDAN CHP’YE DÖNDÜ

2002 yılında Fikri Sağlar ile birlikte Sosyal Demokrat Halk Partisini kurdu. 2004 yerel seçimlerinde SHP’den, 2009’da ise CHP’den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday olan Karayalçın, her iki seçimde de sandıktan ikinci çıktı. 2009 seçimlerinde 763 bin 81 oyla yüzde 31,3 oy oranına ulaştı ancak belediye başkanlığını kazanamadı.

Karayalçın’ın siyasi kariyerindeki oy oranları da dikkat çekici. 1989 seçimlerinde yüzde 44,2 oy alarak belediye başkanı seçilirken, 2004 seçimlerinde SHP adayı olarak yüzde 20,8 oy aldı. 2009’da CHP adına yarıştığı seçimde ise önemli bir destek toplamasına rağmen sonuç yine hüsran oldu.

2012-2014 yılları arasında CHP Parti Meclisi üyeliği yapan Karayalçın, Aralık 2014’te CHP İstanbul İl Başkanlığı görevine getirildi. Bu görevini 2015 yılının sonuna kadar sürdürdü.

SİYASİ MÜCADELEYLE GEÇEN BİR ÖMÜR

Siyasi yaşamı boyunca sosyal demokrasi çizgisinden sapmayan Murat Karayalçın, hem yerel yönetimlerdeki çalışmaları hem de parti içi mücadeleleriyle Türk siyasi hayatında derin izler bıraktı. Gerek ulusal gerekse uluslararası alandaki ödülleriyle tanınan Karayalçın, özellikle kentleşme ve kooperatifçilik konularındaki vizyonuyla anılıyor.