Ankara'nın başkanları! Görevi başında hayatını kaybeden ABB Başkanı İrfan Baştuğ kimdir?

Cumhuriyet’in ilanından önce Ankara’da belediye hizmetleri, valilikle bütünleşik bir yapı içinde yürütülmekteydi. Bu sistem, Cumhuriyet’in ilk yıllarında da devam etti. Ancak 1961 Anayasası ile birlikte yerel yönetimlerde köklü bir değişim yaşandı. Mahalli idarelerin, halkın doğrudan oylarıyla belirlendiği bir sistem benimsendi. 1580 sayılı Belediye Kanunu ile belediyelere geniş yetkiler verilmiş, 1963 yılında ise belediye başkanlarının halk tarafından seçilmesi uygulamasına geçildi.

Bu dönüşüm sürecinin tam da ortasında, 1960 yılında Ankara Belediye Başkanlığı görevine getirilen İrfan Baştuğ, dönemin önemli isimlerinden biri oldu.

DÖNEMİN BELEDİYE BAŞKANI OLAN İRFAN BAŞTUĞ KİMDİR?

1908 yılında Van’da dünyaya gelen İrfan Baştuğ, yaşamı boyunca hem asker hem de yönetici kimliğiyle Türkiye’nin yakın tarihinde önemli roller üstlendi. Harp Okulu ve ardından Harp Akademisi’ni başarıyla tamamlayarak kurmay subay olarak Türk Silahlı Kuvvetlerine katıldı. Ankara'nın belediye yapılanmasının yeniden şekillendiği bir dönemde başkanlık görevine geldi. 1960–1963 yılları arasında, yani yaklaşık 3 yıl süreyle Ankara Belediye Başkanı olarak görev yaptı.

Baştuğ, görevde bulunduğu süre boyunca kentin altyapı gelişimi, ulaşım planlaması ve kentleşme projeleri üzerine çalışmalara öncülük etti. Özellikle başkent kimliğini daha da belirgin hale getirecek uygulamalarıyla dikkat çekti. Aynı zamanda dönemin siyasi atmosferi gereği, merkezi idarenin gözetiminde yürütülen bir idari anlayışla görev yaptı.

İrfan Baştuğ’un belediye başkanlığı dönemi, Cumhuriyet’in erken dönem belediyeciliğinden modern yerel yönetime geçişte kritik bir köprü görevi gördü. 1950’li yıllarda hızla yükselen kariyeri, 1956 yılında Kore Savaşı’na katılmasıyla uluslararası bir boyut kazandı. Dönüşünde Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Dairesi Başkan Yardımcılığı görevine getirildi. Bu kritik görevdeyken, 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinde yer alan isimlerden biri olarak ülke siyasetinde de etkili bir rol oynadı.

Askerî darbenin ardından, dönemin askeri yönetimi tarafından hem Ankara Valiliği hem de Ankara Belediye Başkanlığı görevleri İrfan Baştuğ’a emanet edildi. Bu görevleri, başkentteki kamu düzeninin sağlanması ve yönetimin sivilleştirilmesine geçiş sürecinin sağlıklı işlemesi açısından büyük önem taşıyordu. Ancak görevde bulunduğu süre çok uzun olmadı.

Baştuğ, henüz görevdeyken, Ankara’nın Kızılcahamam ilçesi yakınlarında geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti. Vefatı, hem askeri çevrelerde hem de Ankara halkı nezdinde büyük üzüntü yarattı. Onun anısını yaşatmak adına Ankara Aydınlıkevler'den havaalanı yönüne uzanan bir caddeye ve Cebeci semtindeki bir ilköğretim okuluna adı verildi.

Kısa süren idari görevine rağmen, İrfan Baştuğ’un ismi Ankara’nın dönüşüm sürecinde iz bırakan figürlerden biri olarak anılmaya devam etmektedir.