2024 Yılı İçerisinde İş Değişikliği Yapan Ücretliler Gelir Vergisi Beyannamesi Verecek Mi?

Ücret Gelir Vergisi Kanununun 63. Maddesinde; “işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar (hizmet karşılığının mal olarak verilmesi) ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen (konut, araç sağlanması vb.) menfaatlerdir” şeklinde tanımlanmıştır. Ayrıca ilgili madde de ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık ilişkisi niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması ücretin niteliğini değiştirmeyeceği belirtilmiştir.

Yazımızda yıl içerisinde iş değişikliği yapan ücretliler ve birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerin gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekiyor mu, hangi şartlarda gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekiyor konularının değerlendirilmesi örneklerle birlikte kısaca yapılacaktır.

Bu sene gelir vergisi beyannamesi verilmesinin son günü 2 Nisan 2025 olup, ücret gelirlerini beyan etmek zorunda olan mükelleflerin yazımızda yer alan hususlara dikkate alarak beyanda bulunması mükelleflerin faydasına olacaktır.

Ücret gelirleri genel olarak tevkif suretiyle vergilendirilmekte olup vergi, gelirin safi tutarı üzerinden alınmaktadır. Ücret üzerinden, yapılan gelir vergisi tevkifatları işverenler tarafından muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile beyan edilmek suretiyle ödenmektedir.

Ayrıca, tek veya birden fazla işverenden tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücret gelirleri de belirlenen beyanname verme sınırlarının aşılması durumunda yıllık beyanname ile beyan edilmektedir. Bu durumda yıl içinde tevkif suretiyle ödenen vergiler hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.

Özel sektör çalışanının yıl içinde işveren değişikliği yapması durumu;

Bir özel sektör işvereninin yanında çalışan hizmet erbabının, yıl içerisinde bu işverenden elde ettiği ücretinin yanı sıra, başka bir özel sektör işvereninden ya da kamu kurum veya kuruluşundan da elde ettiği ücret geliri bulunması halinde birinci işveren sonraki işverenlerden elde ettiği ücret geliri toplamı 2024 takvim yılı için 230.000 TL’yi geçmesi veya her halükarda ilgili yılda elde edilen ücret gelirlerinin toplam tutarının 3.000.000 TL’yi geçmesi halinde gelir vergisi beyannamesi ile beyanda bulunması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse; Bay (B), 2024 takvim yılında üç ayrı işverenden tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde etmiştir. Birinci işverenden 700.000 TL, İkinci işverenden 190.000 TL, Üçüncü işverenden 150.000 TL elde etmiştir. Birinci işverenden alınan ücret hariç, ikinci ve üçüncü işverenden alınan ücretler toplamı (190.000 + 150.000) 340.000 TL, 230.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için birinci işverenden aldığı 700.000 TL de dahil olmak üzere 1.040.000 TL ücret gelirinin tamamı beyan edilecektir.

Bir özel sektör işvereninin yanında çalışan hizmet erbabının, aynı takvim yılı içinde bir özel sektör işvereninin yanında çalışmakta iken, işten ayrılarak başka bir özel sektör işvereninin yanında ya da kamu kurum veya kuruluşunda çalışmaya başlanılması nedeniyle elde ettiği ücret geliri bulunması halinde birinci işveren sonraki işverenlerden elde ettiği ücret geliri toplamı 2024 takvim yılı için 230.000 TL’yi geçmesi veya her halükarda ilgili yılda elde edilen ücret gelirlerinin toplam tutarının 3.000.000 TL’yi geçmesi halinde gelir vergisi beyannamesi ile beyanda bulunması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse; Bay (C), 2024 takvim yılının ilk altı ayında çalışmış olduğu şirketten 600.000 TL, ikinci altı ayında çalışmış olduğu şirketten 250.000 TL ücret geliri elde etmiştir. Birinci işverenden alınan ücret hariç, ikinci işverenden alınan ücret 2024 takvim yılı için 230.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için birinci işverenden aldığı 600.000 TL de dahil olmak üzere 850.000 TL ücret gelirinin tamamı beyan edilecektir.

Yine aynı takvim yılı içinde, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin yanında çalışan hizmet erbabının, söz konusu mükelleflerin ortağı oldukları iş ortaklığı veya adi ortaklıklar bünyesinde çalışmaya başlamaları halinde ücret geliri elde eden ücretliler aldıklarını ücret tutarlarını 2024 takvim yılı için 230.000 TL’yi geçmesi veya her halükarda ilgili yılda elde edilen ücret gelirlerinin toplam tutarının 3.000.000 TL’yi geçmesi halinde gelir vergisi beyannamesi ile beyanda bulunması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse; Bay (D), 2024 takvim yılında işverenin (Y) firmasında çalışmış ve 550.000 TL ücret geliri elde etmiş, işverenin (Z) iş ortaklığında çalışmış 120.000 TL ücret geliri etmiş ve işverenin (X) adi ortaklığında çalışmış 109.000 TL ücret geliri elde etmiştir. Birinci işverenden alınan ücret hariç, ikinci ve üçüncü işverenden alınan ücret 2024 takvim yılı için 230.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığı için çalışanın ücret gelirlerini beyan etmesine gerek bulunmamaktadır.

Yukarıda ücretli çalışanların ücret geliri beyanlarına ilişkin durumlar örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Mükellefin 2024 takvim yılı içinde elde ettiği ücret gelirinin 3.000.000 TL’yi aşması durumunda; bu ücreti bir işverenden veya birden fazla işverenden almış olmasının bir önemi bulunmamakta olup, her halükarda beyan etmesi gerekmektedir. Ayrıca birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenecektir.

Kamuda Çalışanın yıl içinde işveren değişikliği yapması durumu;

Genel bütçe kapsamında bulunan kamu idarelerinde çalışan personelin, yıl içerisinde bu kapsamdaki diğer kurum ve kuruluşlardan da ücret alması veya bu kapsamdaki diğer bir kurum ve kuruluşa nakil olması durumunda, elde ettikleri ücretler tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirilecektir. Örneğin Bay (A), (B) Bakanlığından nakil yoluyla (C) Bakanlığına geçmiştir. Bay (A)’nın (C) Bakanlığındaki ücretlerine ait gelir vergisi matrahı, nakil geldiği (B) Bakanlığındaki süre gelen gelir vergisi matrahı ile birleştirilecek ve tek işverenden elde edilen ücret geliri olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir. Yine (D) Bakanlığında görevli Bay (E), aynı zamanda (F) Bakanlığında bir komisyonda görev alması karşılığında bu Bakanlıktan da ücret almaktadır. Bay (E)’ye yapılan ücret ödemeleri, tek işverenden elde edilen ücret olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

Genel bütçe kapsamında bulunan kamu idarelerinde çalışan personelin; aynı yıl içerisinde, bunlar dışında bir işverenden (özel sektör veya yarı-kamu niteliğinde kuruluşlar) de ücret geliri elde etmesi veya görevinden ayrılarak bu kapsamda olmayan bir işveren nezdinde çalışmaya başlaması durumunda, söz konusu personelin ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeksizin her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır.

Bu durumda da yine yazımızın önceki bölümünde bahsedildiği üzere, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının, vergi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı 2024 takvim yılı için 230.000 TL’yi aşması veya bu tutarı aşmamakla birlikte her iki işverenden aldığı ücret geliri toplamının vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı 2024 takvim yılı için 3.000.000 TL’ yi aşması halinde, ücret gelirlerinin tamamının beyan edilmesi gerekmektedir. Örneğin; (U) Bakanlığında görevli Bayan (Ü), aynı zamanda (V) Üniversitesinden de ücret geliri elde etmektedir. Bayan (Ü)’nün (U) Bakanlığındaki ücret gelirlerine ait gelir vergisi matrahı ile (V) Üniversitesindeki (genel bütçe kapsamında olmadığı için) ücret gelirlerine ait gelir vergisi matrahı birbiriyle ilişkilendirilmeyecek olup ayrı ayrı vergilendirilecektir. Veya (U) Bakanlığında görevli iken (AB) A.Ş.’ ye geçmesi halinde de ücret gelirlerine ait gelir vergisi matrahı birbiriyle ilişkilendirilmeyecek olup ayrı ayrı vergilendirilecektir. 2024 takvim yılı için 230.000 TL’yi aşması veya bu tutarı aşmamakla birlikte her iki işverenden aldığı ücret geliri toplamının vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı 2024 takvim yılı için 3.000.000 TL’yi aşması halinde, ücret gelirlerinin tamamının beyan edilmesi gerekmektedir.