Bitmeyen kule sonunda bitiyor mu?

2002 yılında yapımına başlanan ve 21 yıldır inşaatı süren Cumhuriyet Kule'nin 29 Ekim'de döner kule olarak açılacak. Atakule'den sonra ikinci döner kule Keçiören'de Ankaralılar'ın hizmetine girecek.

İlk ihalesi 2002 yılında gerçekleştirilen kulenin, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından, şarkıcı Gülben Ergen'in de konser verdiği büyük bir törenle temeli atıldı. Restoranlar, uzay ve bilim merkezi gibi özelliklere sahip olması planlanan Cumhuriyet Kulesi'nin, yaklaşık bir buçuk yıl içinde tamamlanması bekleniyordu. Ancak 21 yıldır tamamlanamadı.

İhaleyi alan firma sözleşme şartlarına uymadı ve kule uzun yıllar boyunca beklemek zorunda kaldı. Keçiören Belediyesi tarafından yapılan açıklamaya göre, 2005 yılında ihaleyi yüzde 49,50 indirimle kazanan müteahhit firma, yükümlülüklerini yerine getiremedi ve sözleşmesi feshedildi. İhale yasasına göre sözleşmenin feshedilmesinden hemen sonra yeni bir ihale yapılamadığı için Keçiören Belediyesi, Mart 2006'da kendi imkanlarıyla temel betonunu attı.

2008 yılına gelindiğinde, Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) ile Keçiören Belediyesi arasında Cumhuriyet Kulesi nedeniyle gerilim yaşandı. Karmaşık süreçler sonucunda Cumhuriyet Kulesi'ndeki çalışmalar tamamen durdu. Ankara 10. İdare Mahkemesi'nin inşaat ruhsatını iptal etmesiyle planlanan 171 metrelik kule, 144. metresinde tamamlanmış durumda kaldı.

Bu süreçte, Atatürk'ün "şartlı miras" bıraktığı arazi üzerine inşa edilen Ankapark projesinin de ruhsatı 2009 yılında iptal edildi. Bu süreçte 27 milyon lira harcanmıştı. Bu nedenle Cumhuriyet Kulesi'nin yapımı tamamen durmuş durumda.

Cumhuriyet Kulesi'nin durdurulmasından önceki harcamalarla ilgili ilk resmi açıklama, Nisan 2010'da Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak tarafından yapıldı. Ak, projenin "imara aykırılık" ve "uçuş güvenliğini tehdit etmesi" nedeniyle durdurulduğunu belirtti ve o güne kadar 27 milyon lira harcandığını açıkladı.

Daha sonra, 2012 yılında Ankara Valisi Alâaddin Yüksel tarafından yapılan bir açıklamada, Cumhuriyet Kulesi inşaatının keşif artışlı ihale bedelinin 27 milyon 259 bin 170 lira olduğu ve toplam ödenen hakediş bedelinin ise 13 milyon 80 bin 372 lira olduğu belirtildi. Yüksel ayrıca, Keçiören Belediyesi'nin hazırladığı imar planının Ağustos 2011'de Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne gönderildiğini ve sonuç beklediklerini söyledi.

Cumhuriyet Kulesi ile ilgili nihai karar Ağustos 2013'te açıklanan Danıştay kararıyla birlikte, Kule'nin yıkılmasına hükmedildi. Ancak Nisan 2015'te dönemin Keçiören Belediye Başkanı, Hürriyet gazetesine verdiği röportajda, yıkım kararını düzeltmek için çaba gösterdiklerini ifade etti. Belediye Başkanı, yıkımla ilgili olarak bir imar çalışması yaptıklarını ancak bu çalışmanın reddedildiğini belirtti. Kendilerine yasal olarak son imkân olarak kalan yıkım kararını mecbur kaldıklarını söyledi. Büyük bir israf ve görüntü kirliliği olduğunu belirten Belediye Başkanı, yıkımın ilçedeki tek büyük görüntü kirliliğinden ve israfın artmasından kurtulmak için yapıldığını ifade etti.

Ayrıca, 2016 Mart ayında açıklanan bir raporla birlikte, Mustafa Ak tarafından kulenin birkaç ay içinde patlatma yöntemiyle yıkılacağı söylendi. Kule'nin kaderi halk oylamasına bırakıldı ve 25 Kasım 2017'de Kalaba Meydanı, Gazino, Esertepe, Sancaktepe ve Aşağı Eğlence semtlerinde sandıklar kurularak halk oylaması yapıldı. Oylamada, kulenin yıkılmaması yönünde %76 oranında oy çıktı.

Sosyal medyada bir çok espiriye konu olan Cumhuriyet Kulesi'nin boş kalması ve dikkat çekici yapısı, insanların tehlikeli denemelerine sahne oldu. Beş gencin Cumhuriyet Kulesi'nin en tepesine tırmandığı video YouTube'da 1,7 milyonun üzerinde izlendi.

2015 yılında ise Cengiz Koçak isimli bir vatandaş, Avustralyalı serbest atlayışçı Cam Tracey ile yaklaşık 130 metre yükseklikten paraşütle atladı.

2019 Mart ayında yapılan yerel seçimlerle birlikte Turgut Altınok, 10 yıl sonra siyasete dönerek Keçiören Belediye Başkanı seçildi. Altınok, göreve geldiği ilk gün Cumhuriyet Kulesi etrafında hafriyat çalışmalarının başlatılması talimatını verdi.

Turgut Altınok, Anadolu Ajansı'na verdiği bir röportajda, daha önce 171 metre olarak duyurulan Cumhuriyet Kulesi'nin aslında 186 metreye yükseltileceğini belirtti. Atakule'nin yüksekliği ise 125 metre.

Altınok, Cumhuriyet Kulesi'nin içinde alışveriş merkezi, sanat galerisi, uzay ve bilim merkezi gibi öğelerin bulunacağını ifade etti ve "20. katın üzerinde kafeler yer alacak, 160. kattan itibaren ise seyir terası olacak" dedi.

Turgut Altınok'un dördüncü döneminde, Cumhuriyet Kulesi için ilk ihale 10 Nisan 2020 tarihinde gerçekleşti. İhaleye dört firma katıldı ve en yüksek teklifi 59 milyon 753 bin lira ile Has-Kar Harita Kadastro Mühendislik Taahhüt ve Ticaret Limited Şirketi verdi ve ihaleyi kazandı.

Altınok, Cumhuriyet Kulesi'nin tamamlanma oranının yüzde 85 olduğunu belirtti ve açılışın 2021 sonu veya 2022 başında gerçekleşeceğini aktardı.

Bugüne kadar, proje için ilk ihalede 27 milyon lira ve 10 Nisan'da gerçekleşen tamamlama inşaatı ihalesinde 59 milyon lira olmak üzere toplamda yaklaşık 22 milyon lira harcama yapıldı.

Turgut Altınok yaptığı açıklamada Cumhuriyet Kulesi'nin Türkiye Yüzyılı'da açılacağını söyledi.