Şevket Süreyya Aydemir kimdir?
Türk yazar, iktisatçı ve tarihçi Şevket Süreyya Aydemir; 1897 yılında Edirne'de doğmuştur. 25 Mart 1976’da Ankara’daki evinde hayatını kaybetmiştir. Çankaya'nın Bahçelievler Mahallesi'nde, Şevket Süreyya Aydemir Sokağı bulunuyor.
BUGÜN 49. ÖLÜM YIL DÖNÜMÜ OLAN ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR’İN HAYATINA DAİR
Şevket Süreyya Aydemir, 1897 yılında Edirne'de doğdu. Mahalle mektebinden sonra askeri rüştiyeye devam etti. Balkan Savaşları öncesinde annesini ve bir ağabeyini kaybeden Şevket Süreyya, Edirne işgale uğrayınca katliamdan kurtulmaları için İstanbul'a gönderilen çocuklar arasında yer aldı. Kuleli Askeri Lisesine kaydoldu ancak Edirne'nin geri alınması ve bir oğlunun daha asker olmasını istemeyen babasının çağırması üzerine geri döndü. Edirne Rüştiyesi ve Öğretmen Okulunda öğrenim gördü. Bu yıllarda Turancı görüşleri benimsedi. Diğer ağabeyinin Sarıkamış'ta hayatını yitirmesi üzerine I.Dünya Savaşı'nda gönüllü olarak savaşa katıldı. Edirne'ye döndükten sonra öğretmenlik eğitimini tamamlayan Şevket Süreyya, Azerbaycan'da kurulan hükümetin İstanbul hükümetinden öğretmen istemesi üzerine Nuha kentine (bugünkü adıyla Şekil) öğretmen olarak atandı ve 1919-1920 yılları arasında Azerbaycan'da görev yaptı. Dağıstan ve Gürcistan'da da öğretmenlik yaptıktan sonra Moskova'ya geçti. Burada birçok Türk öğrencinin de öğrenim gördüğü Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesine (KUTV) kaydoldu. İktisadi ve Sosyal Bilimler Okulunda ekonomi eğitimi aldı.
Türkiye'ye döndükten sonra eğitimci ve iktisatçı olarak devlet hizmetinde görev aldı. Yüksek ve Teknik Öğretim Umum müdür muavinliği, Ankara Belediyesi İktisat müdürlüğü, Ankara Ticaret Lisesi müdürlüğü, İktisat vekaleti Sanayi Tetkik Heyeti reisliği görevlerinde bulunduktan sonra emekliye ayrıldı. İktisadi devletçiliği savunan toplumcu Kadro dergisinin yazı kurulunda yer alan Şevket Süreyya, bu dönemdeki siyasal ve ekonomik görüşlerini İnkilap ve Kadro adlı kitabında dile getirdi. Emekliye ayrılması sonrası kendini yazmaya veren Şevket Süreyya, klasik haline gelecek ünlü birçok eserini 1950 sonrası kaleme aldı. 25 Mart 1976'da 79 yaşında Ankara'daki evinde yaşama veda etti.
ESERLERİ:
1. Ege Günü, 1933, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti
Orta Tatla III, 1937, Ulusal Ekonomi ve Arttırma Kurumu
Halk İçin İktisat Bilgisi, 1938, Ulusal Ekonomi ve Arttırma Kurumu
Suyu Arayan Adam, 1959, Öz Yayınları (otobiyografi)
Toprak Uyanırsa: Ekmeksizköy Öğretmeninin Hatıraları, 1963, Remzi Kitabevi (anı)
Tek Adam: Mustafa Kemal, 1. Cilt, 1963 - 2. Cilt, 1964 - 3. Cilt, 1965, Remzi Kitabevi (biyografi)
İkinci Adam (İsmet İnönü) Üç cilt (biyografi)
Makedonya'dan Ortaasya'ya Enver Paşa Üç cilt (biyografi)
Menderes'in Dramı (biyografi)
İnkılap ve Kadro (makale)
Lenin ve Leninizm (ortak kitap)
Cihan İktisadiyatında Türkiye (inceleme-araştırma)
İktisat Mücadelesinde Köy Muallimi (makale)
Halk İçin İktisat Bilgisi (makale)
Türkiye Ekonomisi (inceleme-araştırma ders kitabı)
İhtilalin Mantığı ve 27 Mayıs İhtilali (inceleme)
Kahramanlar Doğmalıydı (roman)
Kırmızı Mektuplar ve Son Yazılar (mektup - makale)
Lider ve Demagog (inceleme)
