Mesud Barzani kimdir, kaç yaşında, nereli? İşte detaylar

Mesud Barzani, 16 Ağustos 1946 tarihinde, günümüzde İran sınırları içinde yer alan ve Sovyetler Birliği desteğiyle kurulmuş olan Mahabad Cumhuriyeti’nde doğdu. Siyasi kariyeri, Kürt siyasetinin önde gelen isimlerinden olan babası Molla Mustafa Barzani'nin mirası üzerine inşa edildi. Mahabad Cumhuriyeti’nin kısa süren varlığının ardından, Barzani küçük yaşlarda Irak'a gitmek zorunda kaldı. 1970'lerin başında babası ve kardeşi İdris Barzani ile birlikte Kürtlerin siyasi ve askerî meseleleri üzerine çalışmaya başladı.

KÜRDİSTAN DEMOKRATİK PARTİSİ (KDP) LİDERLİĞİ

Molla Mustafa Barzani'nin 1979 yılında hayatını kaybetmesinin ardından, partinin etkin liderliğini kardeşi İdris Barzani ile birlikte üstlendi. Aynı yıl İran Devrimi'nin ardından ailesiyle birlikte İran'a yerleşti. 1979 yılından beri Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) başkanlığını sürdüren Barzani, 1980'lerde başlayan İran-Irak Savaşı ortamını kullanarak KDP'nin Irak sınırının İran'a yakın bölgelerinde gücünü artırmayı başardı. Kardeşi İdris Barzani'nin 1987'deki ölümünden sonra KDP'nin tek ve alternatifsiz lideri konumuna yükseldi.

SİYASİ ÇATIŞMALAR VE KUZEY IRAK İÇ SAVAŞI

1991’de Körfez Savaşı’ndan Irak'ın yenilgiyle çıkmasını fırsat bilen Barzani, Süleymaniye ve çevresinde Celal Talabani (Kürdistan Yurtseverler Birliği-KYB) ile birlikte Baas rejimine karşı bir Kürt ayaklanması başlattı. Batılı güçlerin müdahalesi sonucu Kuzey Irak'ta güvenli bölgeler oluşturuldu ve Mayıs 1992’de yapılan seçimlerde Barzani ve Talabani bölgesel liderler olarak seçildi. Ancak bu koalisyon, 1994'te çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle Kuzey Irak İç Savaşı'na dönüştü. Ağustos 1996'da Barzani, Talabani'nin İran rejimiyle anlaşmasından çekinerek Baas rejimiyle anlaşma imzaladı ve Irak güçleri Erbil'i Barzani'ye emanet etti.

KÜRDİSTAN BÖLGESEL YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DÖNEMİ

Barzani, 2003'te Irak'ın işgalinin ardından kurulan Irak Hükûmet Konseyi'nde yer aldı ve Nisan 2004'te kısa bir süre Irak Başbakanlığı görevini üstlendi. Haziran 2005'te ise Irak Kürdistan Parlamentosu tarafından Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) başkanı seçildi.

Temmuz 2009'da yapılan ilk doğrudan seçimlerde oyların yüzde 69.6'sını alarak bu görevini pekiştirdi. Görev süresi boyunca ABD Başkanı George W. Bush, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve Papa gibi birçok üst düzey isimle bir araya gelerek KBY'nin uluslararası görünürlüğünü artırdı. Şubat 2017'de Türkiye'ye de resmî bir ziyarette bulunarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım'ın misafiri oldu.

2017 BAĞIMSIZLIK REFERANDUMU VE İSTİFA

Barzani, görev süresinin sonlarına doğru, özellikle IŞİD'e karşı devam eden mücadele döneminde Kürt bağımsızlığını zorlama çabalarıyla gündeme geldi. 7 Haziran 2017'de, 25 Eylül 2017'de bağımsızlık referandumu yapılacağını duyurdu. Referandumun başarılı olduğunu ilan etmesine rağmen, Irak hükûmeti sonuçları reddetti ve Kerkük başta olmak üzere tartışmalı bölgelere girerek Peşmergeleri geri çekilmeye zorladı. Referandumun başarısızlıkla sonuçlanması ve toprak kayıplarının ardından Barzani, 29 Ekim 2017'de Kürdistan Bölgesi Başkanı olarak istifa ettiğini açıkladı.

GÜNCEL DURUMU VE ELEŞTİRİLER

Başkanlık görevinden ayrılmasına rağmen, Mesud Barzani halen Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanıdır ve siyasi temaslarını sürdürmektedir. Kariyeri boyunca modern altyapı projeleri, yabancı yatırımların çekilmesi ve eğitime öncelik verilmesi gibi olumlu gelişmelerle anılsa da; bazı karşıtları tarafından kabileci ve muhafazakâr olmakla eleştirilmiş, ailesine yönelik yasadışı petrol kaçakçılığı ve gazeteci Sardasht Osman cinayeti iddiaları gibi konularla da gündeme gelmiştir.