TCMB'den enflasyon değerlendirmesi
TCMB ekonomistleri, enflasyon verilerine dair yeni bir değerlendirme yayınlandı. TCBM'nin blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayınlanan yazıda, enflasyon verilerini daha sağlıklı analiz edebilmek için SGK Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamındaki düzenlemelerin etkisi incelendi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yardımcı ekonomistleri Merve Çapan, Orhun Özel ve uzman yardımcısı Hakkı Yılmaz tarafından kaleme alınan yazıda, son iki ayda yapılan muayene katılım payı düzenlemelerinin manşet ve çekirdek enflasyon göstergelerine yansımaları ele alındı.
Ekonomistler SUT düzenlemesi hariç tutulduğunda, yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamanın büyük ölçüde ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını belirtti. Bu analiz, enflasyon verilerinin geçici etkilerden arındırılarak daha sağlıklı yorumlanmasına katkı sağlıyor.
Yayınlanan yazıda öne çıkan başlıklar şu şekilde:
MUAYENE KATILIM PAYINDAKİ DÜZENLEMELER ENFLASYONU NASIL ETKİLEDİ?
SGK'de (SUT) yapılan düzenlemeler, son iki ayda enflasyon rakamları üzerinde önemli bir etki yarattı. 25 Ocak 2025 tarihinde alınan kararla, resmi sağlık kuruluşlarında muayene katılım payı 6,50 TL’den 30 TL’ye, özel sağlık hizmeti sunucularında ise 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildi. Ancak 23 Şubat 2025’te yapılan yeni bir düzenlemeyle, 15 Ocak’tan geçerli olacak şekilde muayene katılım payı ortalama 10 TL’ye düşürüldü.
Bu düzenlemeler, özellikle Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kapsamında sağlık grubunda iki temel kalemde etkisini gösterdi:
-Resmi sağlık hizmetlerinde muayene katılım payı
-Özel hastane doktor muayene ücreti
Özellikle kamu hastanelerindeki muayene katılım payındaki artış, enflasyon üzerinde belirgin bir etki yarattı. Ancak özel hastanelerdeki ücretler halihazırda yüksek olduğu için, bu alandaki düzenleme enflasyona belirgin bir katkı sunmadı.
ENFLASYON VERİLERİNE ETKİSİ
Düzenlemelerin TÜFE üzerindeki etkisini hesaplayan uzmanlar, ocak ayındaki düzenlemelerin enflasyonu 0,56 puan artırdığını, şubat ayında ise 0,29 puan düşürücü etki yarattığını belirtti. Yılbaşından itibaren yapılan değişikliklerin yıllık enflasyona toplam etkisi ocakta 0,76 puan, şubat itibarıyla ise 0,34 puan yükseltici yönde oldu.
Mevsimsellikten arındırılmış veriler de ocak ayında aylık tüketici enflasyonunun yaklaşık 0,4 puan yukarı yönlü etkilendiğini gösteriyor. Çekirdek enflasyon göstergeleri incelendiğinde, B ve C endekslerindeki ortalama artış ocakta 0,6 puan olarak hesaplanırken, şubat ayında bu etkinin 0,1 puan düşüş yönünde olduğu görüldü.
ENFLASYON EĞİLİMİNDE NET İYİLEŞME
Düzenlemeler dışında enflasyonun genel eğilimi incelendiğinde, geçen yıla kıyasla net bir iyileşme gözlemlendi. 2024 yılı şubat ayında ortalama yüzde 4,1 seviyesinde olan ana eğilim göstergeleri, 2025 yılı şubat ayında yüzde 2,4 civarında gerçekleşti. Bu veriler, yıllık enflasyondaki düşüşün büyük ölçüde ana eğilimdeki gerilemeden kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Muayene katılım payındaki değişiklikler ocak ayında enflasyonu yukarı çekerken, şubat ayında ise bir miktar denge sağlandı. Ancak yapılan hesaplamalar, enflasyondaki genel yavaşlamanın sadece bu düzenlemelere bağlı olmadığını, ana eğilimdeki düşüşün belirleyici olduğunu gösteriyor.
